عوامل خطر مرتبط با سبک زندگی

  1. نوشیدن الکل

نوشیدن الکل یکی از عوامل خطر اصلی ابتلا به سرطان پستان و حتی انواع دیگر سرطان می­‌باشد. هر چه فرد الکل بیشتری مصرف کند، خطر ابتلای او به سرطان پستان بیشتر افزایش می‌­یابد. برای مثال، خطر ابتلای زنانی که یک نوشیدنی الکلی در روز می‌نوشند، در مقایسه با افرادی که الکل نمی‌نوشند، حدود 7 تا 10% بیشتر است و زنانی که 2 تا 3 نوشیدنی در روز مصرف می‌کنند، حدود 20% بیشتر در معرض خطر هستند.

  2. چاقی و اضافه وزن

اضافه وزن یا چاقی پس از یائسگی، خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش می­‌دهد. قبل از یائسگی، بیشتر هورمون استروژن توسط تخمدان‌­ها تولید می­‌شود و بافت چربی، سهم اندکی در تولید این هورمون دارد؛ اما پس از یائسگی (زمانی که تخمدان­‌ها تولید استروژن را متوقف می­کنند)، بیشتر استروژن بدن توسط بافت چربی تولید می­‌شود. داشتن بافت چربی بیشتر پس از یائسگی، می­تواند سطح استروژن را افزایش داده و شانس ابتلا به سرطان پستان را بیشتر کند. علاوه ‌بر این، زنانی که اضافه وزن دارند، سطح انسولین خون بالاتری دارند که این مورد با ابتلا به برخی از سرطان­ها از جمله سرطان پستان مرتبط است.

اما بااین‌حال، ارتباط بین وزن و خطر ابتلا به سرطان پستان پیچیده است. مثلا خطر ابتلا به سرطان پستان پس از یائسگی، برای زنانی که در بزرگسالی وزن اضافه کرده‌­اند بیشتر است اما این خطر، برای زنانی که قبل از یائسگی دارای اضافه وزن بوده­‌اند، کمتر بوده که دلیل این مساله هنوز مشخص نشده است.

وزن همچنین ممکن است اثرات متفاوتی بر ابتلا به انواع مختلف سرطان پستان داشته باشد. مثلا اضافه وزن پس از یائسگی، به شدت با افزایش خطر ابتلا به سرطان گیرنده‌ی هورمون مثبت مرتبط است. درحالیکه برخی تحقیقات نشان می­دهند که داشتن اضافه وزن قبل از یائسگی، ممکن است خطر ابتلا به سرطان سه­‌گانه‌ی منفی را افزایش دهد.

  3. نداشتن فعالیت­ فیزیکی

شواهد نشان می‌دهند که فعالیت بدنی منظم، خطر ابتلا به سرطان پستان را به‌ویژه در زنانی که یائسه شده‌اند، کاهش می‌دهد. سوال اصلی این است که چقدر فعالیت لازم است؟ برخی از مطالعات نشان داده­اند که حتی چند ساعت در هفته نیز می­تواند مفید باشد، اگرچه هر چه فعالیت بیشتری داشته باشید بهتر است. توصیه می­شود که بزرگسالان هر هفته 150 تا 300 دقیقه با شدت متوسط یا 75 تا 150 دقیقه فعالیت با شدت شدید (یا ترکیبی از این­ها) را داشته باشند. رسیدن به حد بالای 300 دقیقه یا فراتر از آن، حالتی ایده­آل است. اینکه فعالیت بدنی چگونه خطر ابتلا به سرطان پستان را کاهش می­دهد مشخص نیست، اما می­تواند به دلیل تاثیرات آن بر وزن بدن، التهاب و سطوح هورمونی باشد.

  4. نداشتن فرزند

زنانی که بچه‌دار نشده­اند یا اولین فرزند خود را بعد از 30 سالگی به دنیا آورده­اند، در معرض خطر بیشتر ابتلا به سرطان پستان قرار دارند. حاملگی­‌های زیاد و باردار شدن در سنین پایین، خطر ابتلا به سرطان پستان را کاهش می­دهد.

بااین‌حال، تاثیر بارداری بر خطر سرطان پستان پیچیده است. به‌عنوان‌مثال، خطر ابتلا به سرطان پستان در دهه‌ی اول پس از بچه­‌دار شدن، بیشتر است و این خطر با گذشت زمان کمتر می­شود.

  5. نداشتن سابقه‌ی شیردهی

مطالعات زیادی نشان می­دهند که شیردهی می­تواند تا حدودی خطر ابتلا به سرطان پستان را کاهش دهد، به‌خصوص اگر برای یک سال یا بیشتر ادامه یابد. اما مطالعه بر روی این موضوع، به‌خصوص در کشورهایی مانند ایالات متحده که در آن شیردهی برای این مدت طولانی غیرمعمول است، دشوار می‌باشد.

یک توضیح احتمالی برای این اثر این است که شیردهی، تعداد کل دوره­های قاعدگی زنان را کاهش داده و آن­ها را کمتر در معرض استروژن و در نتیجه خطر ابتلا به سرطان پستان قرار می­دهد.

  6. برخی از راه­های جلوگیری از بارداری

• قرص‌های ضدبارداری خوراکی: بیشتر مطالعات نشان داده‌اند که زنانی که از قرص‌های ضدبارداری خوراکی استفاده می‌کنند، نسبت به زنانی که هرگز از آن­ها استفاده نکرده‌اند، کمی بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پستان هستند. به نظر می­رسد که پس از قطع این قرص­ها، در عرض حدود 10 سال، این خطر از بین می­رود.
• تزریق داروهای ضدبارداری: برخی از مطالعات نشان داده­اند که هر سه ماه یک بار، تزریق پروژسترون با فعالیت طولانی‌مدتبه‌منظور پیشگیری از بارداری، می­تواند خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهد. البته همه‌ی مطالعات چنین اثری را نشان نداده­اند.
• ایمپلنت­های پیشگیری از بارداری؛ دستگاه­های داخل رحمی (IUD)، چسب­های پوستی، حلقه­های واژینال: این اشکال پیشگیری از بارداری نیز از هورمون­هایی استفاده می­کنند که به‌صورت تئوری، می­توانند رشد سرطان پستان را تقویت کنند. نتایج برخی از مطالعات، نشان از ارتباط بین استفاده از IUDهای آزادکننده‌ی هورمون و خطر ابتلا به سرطان پستان دارد، اما در مورد استفاده از ایمپلنت‌ها، چسب‌ها و حلقه‌های ضد بارداری و تاثیرشان بر خطر ابتلا به سرطان پستان، مطالعات کمی انجام شده است.

  7. هورمون­درمانی یائسگی

هورمون‌درمانی یائسگی (MHT- Menopausal hormone therapy) با استروژن (که اغلب با پروژسترون نیز همراه است) سال‌هاست که برای کمک به تسکین علائم یائسگی و جلوگیری از پوکی استخوان استفاده می­شود. این درمان همچنین با نام­های دیگری مانند هورمون‌درمانی پس از یائسگی (PHT- Post-menopausal hormone therapy) و درمان جایگزینی هورمون (HRT- Hormone replacement therapy) انجام می­شود. برای اطلاعات بیشتر، می‌توانید به بخش روش‌های اصلی هورمون‌درمانی یائسگی مراجعه کنید.

  8. ایمپلنت پستان

تاکنون ارتباطی بین ایمپلنت­های پستان و افزایش خطر ابتلا به شایع­ترین انواع سرطان پستان یافته نشده است. بااین‌حال در موارد نادر، این مورد با برخی دیگر از سرطان­ها از جمله لنفوم سلول بزرگ آناپلاستیک مرتبط با ایمپلنت پستان (BIA-ALCL- Implant-associated anaplastic large cell lymphoma) و سایر لنفوم­ها و همچنین سرطان سلول سنگفرشی مرتبط بوده­ است. این سرطان­ها می­توانند در بافت اسکار در اطراف کاشت، شکل بگیرند و ممکن است به‌عنوان توده، مجموعه­ای از مایعات، تورم، درد، تغییر پوست در نزدیکی کاشت یا به‌عنوان تغییر در اندازه یا شکل، ظاهر شوند.

روش‌های اصلی هورمون‌درمانی یائسگی

دو نوع عمده‌ی هورمون‌درمانی یائسگی وجود دارد:

• برای زنانی که هنوز تخمدان و رحم دارند

پزشکان برای این افراد، استروژن و پروژسترون تجویز می‌کنند که به هورمون‌درمانی ترکیبی (Combined hormone therapy)  یا HT معروف است. همانطور که گفته شد، در این روش از پروژسترون هم استفاده می‌شود زیرا استروژن به‌تنهایی می­تواند خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهد.

به‌طورکلی استفاده از هورمون‌درمانی ترکیبی پس از یائسگی، خطر ابتلا به سرطان را افزایش می­دهد. این افزایش خطر معمولا پس از حدود 4 سال استفاده، مشاهده می­شود. HT ترکیبی همچنین احتمال تشخیص سرطان در مرحله‌ی پیشرفته­تر را نیز افزایش می­دهد. به ‌نظر می‌رسد افزایش خطر ناشی از HT ترکیبی، عمدتا برای افرادیست که به‌تازگی از این درمان استفاده کرده­اند و یا همچنان تحت درمان هستند. براساس یافته‌ها، خطر ابتلا به سرطان یک زن در حدود 5 سال پس از متوقف کردن درمان کاهش می‌یابد، اگرچه افزایش خطر به‌طور کامل از بین نمی­رود.

برای استفاده از HT لازم است که فرد به کمک پزشک، خطرات و مزایای احتمالی (از جمله شدت علائم یائسگی) را بررسی کرده و با توجه به سایر عوامل خطر در مورد بیماری­های قلبی، سرطان و پوکی استخوان، تصمیم نهایی را بگیرند. اگر قرار شد که برای تسکین علائم یائسگی از HT استفاده شود، معمولا بهتر است که از کمترین دوز آن و در کوتاه­ترین زمان ممکن استفاده شود.

• برای زنانی که هیسترکتومی داشته‌اند (یعنی دیگر رحم ندارند)

برای این افراد می­توان به‌تنهایی از استروژن استفاده کرد. این درمان به‌عنوان درمان جایگزینی استروژن (ERT- Estrogen replacement therapy) یا استروژن‌درمانی (ET- Estrogen therapy) شناخته می­شود. مطالعات درباره‌ی استفاده از ET پس از یائسگی، نتایج متفاوتی داشته‌اند. برخی از آن‌ها، کمی افزایش خطر را گزارش کرده‌اند درحالیکه برخی دیگر، هیچ افزایش خطر و یا حتی کاهش جزئی در خطر را پیدا نکرده­اند. البته اگر ET خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد، میزان این خطر زیاد نیست.